Tijdlijn
Tijdlijn van Texel
1100-1200
In de eerste helft van de twaalfde eeuw werd de bouw van de kerk in Oosterend voltooid. Sindsdien zijn er de nodige veranderingen aangebracht aan de kerk, maar het tufstenen gedeelte van de huidige kerk (tussen toren en dwarsschip) dateert nog uit deze tijd.
1415
Texel kreeg stadsrechten.
1425
Bouw kerk van Den Hoorn.
1452
De bouw van de huidige hervormde kerk in Den Burg werd voltooid. Het gebouw rust op de fundamenten van een nog ouder Romaans tufstenen kerkje.
1537
Als gevolg van noodweer stortte de kerktoren van Den Burg gedeeltelijk in. De toren had een houten spits, gedekt met leien. In 1604 kwam de herbouwde toren gereed, nu hoger en voorzien van een stenen spits. Dit is de huidige toren van de hervormde kerk in Den Burg.
1571
In maart viel een geuzenvloot van 34 schepen onder bevel van jonker Lancelot van Brederode het Marsdiep binnen en ging achter Texel voor anker. Een troep van 150 man kwam op zondag 25 maart aan land en trok enkele dagen plunderend over Texel. Ze hadden het voorzien op alles wat met de katholieke eredienst te maken had. De kerken van Den Burg, De Waal, De Koog, De Westen, Den Hoorn en Oosterend werden zwaar beschadigd of gedeeltelijk door brand verwoest. Het schoutshuis ging in vlammen op, en ook in het begijnenklooster in Den Burg werd brand gesticht.
1574
Voltooiing van het fort De Schans, dat in opdracht van Willem van Oranje werd gebouwd.
1604
Op 1 augustus werd begonnen met de bouw van een nieuwe spits voor de kerk van Den Burg.
1611
In augustus werd begonnen met de bouw van een nieuw stadhuis in Den Burg. Nog in hetzelfde jaar voltooiden timmerman meester Gulick, en de metselaars Reijer Gerrits en Garbrant Harmens de klus.
1612
De leiendekker meester Heijndrick van Zutphen had in 1607 een nieuw dak gelegd op de kerk van Den Burg. Vijf jaar later werd deze leisteen er weer afgenomen omdat het schandelijk slecht gelegd was en meester Pieter Jacobsz van Amsterdam deed het opnieuw.
1629
De Zanddijk tussen het oude land van Texel en het Eijerland werd aangelegd in 1629. De dijk liep parallel aan de tegenwoordige kustlijn, van De Koog naar het Eijerland. Het toenmalige Eijerland was kleiner dan de tegenwoordige plder en werd alleen door de Zanddijk verbonden met de rest van het eiland. Ongeveer daar waar de dijk het Eijerland bereikte, stond het Zanddijkshuis. Dat was een pachthoeve in het onbedijkte gebied. De grond werd door Domeinen beheerd.
1637
Bouw van de Oude Bleekerij op De Mient.
1640
Bij Texel lagen honderden schepen op gunstige wind te wachten, toen in de nacht van 6 op 7 januari een storm opstak. Als gevolg van deze Driekoningen-storm vergingen vele schepen met man en muis, anderen strandden.
1650
Op de punt van het Eijerland, werd in 1650 het Eijerlandse Huis gebouwd. Het fungeerde als poststation voor Vlieland en voor de schepen die tussen de eilanden binnenkwamen. Verder hield de kastelein van het Eijerland zich bezig met strandvonderij, het rapen van eieren, de jacht op konijnen en gebruikte hij (of zij, dat kwam ook voor) het onbedijkte land voor zijn dieren. De familie Kikkert pachtte dit gebied meer dan honderd jaar van Gecommitteerde Raden.
Het Hervormde Zeemanskerkje van Oudeschild werd ook in 1650 voltooid en in gebruik genomen.
1674
Op 1 augustus trokken een reeks onweersbuien met hagel en windstoten van Parijs naar Hamburg. In Utrecht stortte het middenschip van de Domkerk in en ook elders was veel schade. Bij Texel liepen veel schepen averij op.
1697
De Russische tsaar Peter reisde incognito door West-Europa. Op 18 september bezocht hij Texel en zag hij een deel van de Groenlandvloot op de rede voor anker gaan.
1710
Van de toren van De Westen waaide de spits af.
1732
Balthasar Huydecoper werd benoemd tot schout van Texel. Hij liet een omvangrijk archief na.1772
Vereniging van verschillende doopsgezinde gemeenten tot de verenigde doopsgezinde gemeente van Den Burg, De Waal en Oosterend.
1775
Op Texel breekt op 15 november de dijk door en dat is vastgelegd op een tekening van Hendrik Kobell.
1776
Ook dit jaar stormt het heftig in november en is er sprake van verschillende dijkdoorbraken. Oudeschild werd door driekwart van de inwoners verlaten, deze vluchtten naar hogere plaatsen op het eiland. Vijf vissers verdronken en verschillende schepen die op de Rede van Texel lagen vergaan.
1778-1780
Aanleg van de haven van Oudeschild.
1779
Schout Cornelis Binkhorst werd door het Hof van Holland onder curatele gesteld. Officieel bleef Binkhorst ook na 1779 in functie, maar hij zat opgesloten in Beverwijk in het asiel van dokter Johannes van Rossum. Het schoutsambt werd waargenomen door diverse vervangers. Van 1779 tot 1786 was Mr. Gijsbert Coenraad Willem Reinbach substituut schout, dijkgraaf, bode en baljuw.
1793
De eigenaar van de stenen meelmolen in Den Burg kreeg toestemming om het maalloon te verhogen. Voortaan betaalden de vijftien bakkers van Den Burg en Oudeschild 1 stuiver en 14 penningen voor het malen van een lopen rogge, 4 stuivers voor een lopen tarwe, 3 stuivers voor een lopen beestenvoer en 4 stuivers voor een lopen bonen.
1795
Tussen 1795 en 1813 werd Nederland en dus ook Texel bezet door de Fransen. Het was met name economisch een hele zware tijd voor de eilanders, in het bijzonder de zeevarenden werden ernstig belemmerd in hun beroepsmatige werkzaamheden.1807
Aan de Nieuwestraat in Den Burg werd op een erfje afkomstig van de erfgenamen van Abram Hendriksz Plavier een nieuw schoolgebouw neergezet. Klaas Maartensz Graaf was verantwoordelijk voor het metselwerk, Coendert Pronk voor het timmerwerk. Simon Dekker verfde de nieuwe school, en zette de ramen erin. Begin september werd de school in aanwezigheid van de gemeenteraad ingewijd. De plechtigheden werden besloten met een gezamenlijke maaltijd met de plaatselijke schoolcommissie en de onderwijzers.
1811
Napoleon bezocht Texel om met name de werkzaamheden aan de Schans te inspecteren.
1835
Eierland werd ingepolderd onder leiding van Nicolas Joseph de Cock.
Het loodswezen werd gereorganiseerd en de loodsen verhuisden van Texel naar Nieuwediep oftewel Den Helder.
1864
Op 1 november 1864 ontstak Johannes Ludovicus Kikkert het licht van de Eierlandse vuurtoren voor de eerste keer.
1876
Volgens het adresboek van Alkmaar van 1876, telde de gemeente Texel 201 stemgerechtigden.
1877
Op 7 augustus werd de katholieke kerk Francisca Romana in de De Cocksdorp ingewijd. Architect Bijvoets uit Amsterdam ontwierp het gebouw, aannemer Leendert van der Ploeg uit Zierikzee zou de kerk bouwen voor f 20.980,-. Hij ging echter tijdens de bouw failliet, en voor de voltooiing moest er extra geld op tafel komen. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog raakte de kerk zwaar beschadigd tijdens de opstand van de Georgiërs. Door vijf Duitse granaten werd de toren op 8 april 1945 weggeschoten.
1887
In de oude Franse school aan de Parkstraat in Den Burg rolde op 15 maart 1887 de eerste Texelse Courant van de drukpers. De lokale krant bestaat nog steeds en verschijnt twee keer per week.
1890
Jac. P. Thijsse (1865-1945) werd benoemd tot hoofd van de Franse school in Den Burg. Zijn vrouw kon niet aarden op Texel, zodat ze in 1892 terugverhuisden naar Amsterdam.
1907
Oprichting van de Teso: Texels Eigen Stoombootonderneming. De Teso verzorgt sindsdien de veerdienst tussen Texel en Den Helder.
1917
Het marine vliegkamp "de Mok" werd in 1917 officieel in gebruik genomen. Aan het begin van de tweede wereldoorlog is het vernietigd, om te voorkomen dat het in handen van de Duitsers zou vallen.
1927
Het beroemde Verkade-album Texel van Jac. P. Thijsse verscheen.
1935
Oprichting Esperantomonument in Den Burg.
1937
Het vliegveld "de Vlijt" werd in 1937 aangelegd in de Eierlandse polder.
1945
In de nacht van 5 op 6 april kwamen de Georgische soldaten in Duitse krijgsdienst op Texel in opstand tegen de Duitsers. Pas op 20 mei 1945 kwam er hierdoor een einde aan de Tweede Wereldoorlog op Texel. Er waren bijna 3000 slachtoffers, waaronder een kleine 100 burgers.
1953
Start van de algehele ruilverkaveling, waarvan alleen de duinen en de polders Eierland en De Eendracht werden uitgezonderd.
In hetzelfde jaar verloren zes mannen op 1 februari hun leven bij een dijkdoorbraak bij polder De Eendracht. Een monument op de dijk bij De Cocksdorp getuigt hier nog van.
Herziene versie 7 februari 2024
Reacties